Дзяржэнергагазнагляд інфармуе!
Дзяржэнергагазнагляд інфармуе!
З 28.02.2025 уступіў у сілу тэхнічны кодэкс практыкі ТКП 181-2023 (33240) «Правілы тэхнічнай эксплуатацыі электраўстановак спажыўцоў», абавязковасць прымянення якога ўстаноўлена пунктам 42 Правілаў. Кіраўніком 6.16 вышэйназванага ТКП рэгламентуюцца абавязковыя патрабаванні да электраўстаноў грамадзян, якія выкарыстоўваюць электрычную энергію для бытавога спажывання.
Глава 6.16 Электраўстаноўкі грамадзян, якія выкарыстоўваюць электрычную энергію для бытавога спажывання.
6.16.1 Патрабаванні гэтага раздзела распаўсюджваюцца на электраўстаноўкі грамадзян, якія выкарыстоўваюць электраэнергію для бытавога спажывання, у тым ліку для будынкаў і збудаванняў, размешчаных на прыдамавой тэрыторыі, садовых домікаў, гаспадарчых пабудоў і збудаванняў, размешчаных на зямельным участку, прадстаўленым для вядзення калектыўнага садоўніцтва, дач, гаспадарчых пабудоў і збудаванняў гаражах, гаспадарчых пабудовах, якія знаходзяцца ва ўласнасці (валоданні) або найманні грамадзян.
6.16.2 Грамадзянін, які выкарыстоўвае электрычную энергію для бытавога спажывання, нясе адказнасць за выкананне мер бяспекі пры эксплуатацыі бытавых электрапрыбораў, а таксама за тэхнічны стан і бяспечную эксплуатацыю электраўстановак аб’ектаў, пералічаных у 6.16.1.
6.16.3 Ажыццяўленне дзяржаўнага энергетычнага нагляду не накладае на орган дзяржэнергагазнагляду адказнасці за эксплуатацыю бытавых электрапрыбораў і электраўстановак грамадзян, якія выкарыстоўваюць электрычную энергію для бытавога спажывання.
6.16.4 Грамадзянін, які выкарыстоўвае электрычную энергію для бытавога спажывання, забяспечвае своечасовае тэхнічнае абслугоўванне, захаванасць і падтрыманне ў спраўным стане падключанага да электрычнай сеткі электраабсталявання.
6.16.5 Прылада электраўстановак грамадзян, якія выкарыстоўваюць электраэнергію для бытавога спажывання, павінна адпавядаць патрабаванням ТКП 339, якія рэкамендуюцца [12] і [24]. Электраўстаноўкі ў дачыненні да мер абароны ад паражэння электрычным токам павінны адпавядаць патрабаванням гэтага тэхнічнага кодэкса, ДАСТ 30331 і рэкамендуемых [12].
6.16.6 Для далучэння да сетак электразабеспячэння электраўстаноўкі грамадзян, якія выкарыстоўваюць электрычную энергію для бытавога спажывання, у тым ліку раней адключаныя, павінны быць прад’яўлены органу дзяржэнергагазнагляду да агляду (допуску) у парадку, выкладзеным у [2]. Пры далучэнні электраўстановак аб’ектаў электразабеспячэння грамадзян, якія выкарыстоўваюць электрычную энергію для бытавога спажывання, да электрычных сетак грамадзянін забяспечвае выкананне наступных электрафізічных вымярэнняў і выпрабаванняў:
– вымярэнне супраціву ізаляцыі;
– праверку ланцуга “фаза – нуль” у электраўстаноўках да 1000 У з глухім зазямленнем нейтралі*;
* Праверку ланцуга “фаза – нуль” у электраўстаноўках да 1000 У з глухім зазямленне нейтралі (у сістэмах TN-C, TN-S, TN-C-S) дапускаецца праводзіць у адпаведнасці з патрабаваннямі прыкладання Б (пункт Б.29.8).
– праверку злучэнняў зазямляльнікаў з зазямляемымі элементамі;
– вымярэнне супраціву зазямляльных прылад;
– праверку дзеяння максімальных, мінімальных і незалежных расчапляльнікаў аўтаматычных выключальнікаў;
– праверку прылады ахоўнага адключэння, які кіруецца дыферэнцыяльным токам;
– іншых выпрабаванняў, прадугледжаныя дадаткам Б, у аб’ёме наяўнага электраабсталявання.
Далучэнне зноў узведзеных аб’ектаў, у тым ліку аб’ектаў на прыдамавой тэрыторыі (гараж, гаспадарчая пабудова, лазня і г. д.), да электрычнай сеткі раней уведзеных ва ўстаноўленым парадку капітальных пабудоў грамадзян, якія выкарыстоўваюць электрычную энергію для бытавога спажывання (жылы дом, кватэра), павінна ажыццяўляцца на падставе акта агляду допуску.
6.16.7 У працэсе эксплуатацыі забараняецца падключэнне дадатковых нагрузак, якія перавышаюць велічыні, указаныя ў тэхнічных умовах, а пры іх адсутнасці – у дагаворы электразабеспячэння, і не прадугледжаных праектам.
6.16.8 Устаноўка топкіх уставак засцерагальнікаў і уставок расцепителей аўтаматычных выключальнікаў, значэнні токаў якіх перавышаюць доўга дапушчальны ток якія абараняюцца правадоў і кабеляў, забараняецца.
6.16.9 Грамадзянам, якія выкарыстоўваюць электрычную энергію для бытавога спажывання, забараняецца падключаць іншых спажыўцоў да электраўстановак, якія знаходзяцца ў іх ва ўласнасці.
6.16.10 Грамадзянін, які выкарыстоўвае электрычную энергію для бытавога спажывання, павінен выконваць патрабаванні [2].
6.16.11 Грамадзяніну, які выкарыстоўвае электрычную энергію для бытавога спажывання, забараняецца:
– ужываць для абароны электрасетак і электраабсталявання замест аўтаматычных засцерагальнікаў і калібраваных топкіх уставак засцерагальнікаў абарону незавадскога (саматужнага) выраба (адрэзкі ці скруткі дроту, «жучкі», металічныя прадметы і інш.);
– выкарыстоўваць электраабсталяванне, электрапрыборы, электратэхнічныя прылады і электраўстановачныя вырабы не па прызначэнні і ва ўмовах, якія не адпавядаюць патрабаванням эксплуатацыйнай дакументацыі, а таксама якія маюць бачныя пашкоджанні;
– абклейваць і афарбоўваць электрычныя правады і кабелі;
– падключаць да электрасеткі самаробныя электрапрымальнікі (электраабсталяванне);
– эксплуатаваць электрапрымальнікі ў парушэнне патрабаванняў эксплуатацыйнай дакументацыі вытворцаў або выкарыстоўваць электрапрымальнікі, якія маюць няспраўнасці;
– пракладаць электрычныя правады і кабелі па паветраводах, газаправодах, трубаправодах;
– эксплуатаваць электраўстаноўкі (электрычныя сеткі) без абароны ад токаў кароткага замыкання і перагрузкі;
– карыстацца правадамі, кабелямі, электраўстановачнымі вырабамі (выключальнікі, разеткі, разгаліноўцы, адказныя скрынкі і т. п.), камутацыйнымі апаратамі, апаратамі абароны і іншымі электрычнымі вырабамі з пашкоджанай або страцілай свае ахоўныя ўласцівасці ізаляцыяй, у тым ліку пры наяўнасці токаводных частак, даступных для дотыку;
– выкарыстоўваць у якасці электраправодак кабелі і правады, якія не адпавядаюць прызначэнню (радыё-, тэлефонныя правады і г. д.);
– непасрэднае злучэнне паміж сабой жыў электрычных правадоў (кабеляў), выкананых з медзі і алюмінія без спецыяльных мер і забеспячэння надзейнага кантакту;
– дэмантаваць (парушаць) наяўныя ў памяшканні асноўную і дадатковую сістэмы ўраўноўвання патэнцыялаў;
– размяшчаць адзенне і іншыя прадметы на электрычных правадах і кабелях, падключаных да электрычнай сеткі;
– перавышаць намінальную токавую нагрузку электрычнага падаўжальніка.
6.16.12 Электраабсталяванне, у тым ліку бытавыя электрапрыборы, якое падключаецца да электрычнай сеткі, варта падключаць і прымяняць у адпаведнасці з эксплуатацыйным дакументам вытворцы..
6.16.13 Забараняецца эксплуатаваць без абароны прыладай ахоўнага адключэння з намінальным які адключае дыферэнцыяльным токам не больш 30 мА штэпсельныя разеткі, усталяваныя па-за памяшканнямі (звонку), у асоба небяспечных памяшканнях, памяшканнях з падвышанай небяспекай паразы электрычным токам, а таксама штэпсельныя разеткі, ад якіх вырабляюцца памяшканняў, у асабліва небяспечных памяшканнях і памяшканнях з падвышанай небяспекай паразы электрычным токам.
6.16.14 Электраабсталяванне і электрапрымальнікі, якія ўжываюцца па-за памяшканнямі (на адчыненым паветры), павінны мець які адпавядае клас абароны ад уздзеяння навакольнага асяроддзя.
6.16.15 Эксплуатацыя пераноснага электраінструмента, электрычных кабеляў-падаўжальнікаў павінна ажыццяўляцца ў адпаведнасці з патрабаваннямі 6.5.2–6.5.5, 6.5.15.
(6.5.2 Пры арганізацыі эксплуатацыі пэўнага выгляду пераносных, перасоўных электрапрымальнікаў (электраінструмент, электрычныя машыны, свяцільні, зварачныя ўсталёўкі, помпы, печы, кампрэсары і т. п.), дапаможнага абсталявання да іх (пераносныя: падзяляльныя і паніжальныя трансфарматары, пераўтваральнікі частоты, прылады ахоўнага адключэння). прызначэнні завадскога выраба (далей – кабелі-падаўжальнікі) і т. п.) неабходна ўлічваць дадатковыя патрабаванні да іх, выкладзеныя ў эксплуатацыйных дакументах вытворцы і сапраўдным тэхнічным кодэксе.
6.5.3 Пераносныя і перасоўныя электрапрымальнікі, дапаможнае абсталяванне да іх павінны адпавядаць патрабаванням ТУ, зацверджаных ва ўсталяваным парадку.
6.5.4 Пераносныя і перасоўныя электрапрыёмнікі, дапаможнае абсталяванне да іх, у тым ліку замежнай вытворчасці, якія падлягаюць абавязковай сертыфікацыі, павінны мець сертыфікаты адпаведнасці Рэспублікі Беларусь.
6.5.5 Ужываць пераносныя і перасоўныя электрапрымальнікі дапускаецца толькі ў адпаведнасці з іх прызначэннем, указаным у пашпарце.
6.5.15 Не дазваляецца эксплуатаваць пераносныя і перасоўныя электрапрымальнікі класа 0 у асабліва неспрыяльных умовах, асабліва небяспечных памяшканнях і ў памяшканнях з павышанай небяспекай.)
6.16.16 Падчас эксплуатацый пераносныя, перасоўныя электрапрымальнікі, дапаможнае абсталяванне да іх павінны падвяргацца тэхнічнаму абслугоўванню ў адпаведнасці з эксплуатацыйнымі дакументамі вытворцаў.
6.16.17 Мантаж і рамонт электраўстановак і электрычных сетак павінны выконвацца з ужываннем электраабсталявання і матэрыялаў, якія адпавядаюць патрабаванням НПА і ТНПА, асобамі, якія маюць адпаведную кваліфікацыю.
6.16.18 Пры выкананні прац у электраўстаноўках (рамонт, замена электраправодкі і (або) электраўстановачных апаратаў, апаратаў абароны, асобных электрапрымальнікаў) неабходна вырабіць іх адключэнне ад сеткі, прыняць меры па прадухіленні іх памылковага ці самаадвольнага ўключэння і праверыць адсутнасць напругі з дапамогай паказальніка напругі, спраўнасць якога перад ужываннем павінна быць усталявана. да токаводных частак, загадзя змешчаных пад напругай.
6.16.19 Перад кожным ацяпляльным сезонам неабходна праводзіць абслугоўванне электрычнага ацяпляльнага катла ў адпаведнасці з эксплуатацыйнымі дакументамі вытворцы.
6.16.20 Адноўленыя пасля пашкоджання (аварыі, пажару і да т.п.) электраўстаноўкі павінны падвяргацца выпрабаванням і вымярэнням у адпаведнасці з 6.16.22.
6.16.21 Па заканчэнні ўсталяванага вытворцам або ТНПА тэрміна службы рэкамендуецца электраўстаноўкі падвяргаць выпрабаванням і вымярэнням у адпаведнасці з дадаткам Б.
6.16.22 У працэсе эксплуатацыі электраўстановак грамадзянам, якія выкарыстоўваюць электраэнергію для бытавога спажывання, рэкамендуецца не радзей як адзін раз у 10 гадоў выконваць электрафізічныя вымярэнні і выпрабаванні электраўстановак, якія знаходзяцца ва ўласнасці:
– вымярэнне супраціву ізаляцыі;
– праверка ланцуга “фаза – нуль” у электраўстаноўках да 1000 У з глухім зазямленне нейтралі;
– праверка злучэнняў зазямляльнікаў з зазямляемымі элементамі;
– вымярэнне супраціву зазямляльных прылад;
– праверка дзеяння максімальных, мінімальных і незалежных расшчапляльнікаў аўтаматычных выключальнікаў;
– праверку прылады ахоўнага адключэння, які кіруецца дыферэнцыяльным токам;
– іншыя выпрабаванні, прадугледжаныя дадаткам Б, у аб’ёме наяўнага электраабсталявання.
Рашэнне аб неабходнасці правядзення такіх вымярэнняў і выпрабаванняў прымаецца ўласнікам (уладальнікам) электраўстановак.
6.16.23 Правады і кабелі вонкавай электраправодкі, пракладзеныя да гаспадарчых пабудоў, гаражоў і т. д. павінны быць пракладзены ў адпаведнасці з патрабаваннямі ДАСТ 30331.15 і рэкамендуемых [12]. Пракладка кабеляў па паветры павінна ажыццяўляцца на тросах з замацаваннем іх да тросаў адмысловымі электратэхнічнымі вырабамі.
6.16.24 Дзверы электрычных шчытоў павінны мець спраўную замыкальную прыладу і быць зачыненыя.
6.16.25 Токаводныя часткі якія знаходзяцца ў эксплуатацыі апаратаў абароны і пускарэгулюючых апаратаў, усталяваных усярэдзіне кватэрных шчытоў, шчытоў уліку і размеркаванні электраэнергіі ў домаўладаннях грамадзян павінны быць агароджаныя ад выпадковых дакрананняў усталёўкай фальш-панэляў.
6.16.26 Апараты абароны з адкрытымі токаводнымі часткамі павінны быць змешчаны ў электрычны шчыток ці электратэхнічны бокс.
6.16.27 Забараняецца рабіць падключэнне ЭТС да электраправодкі кватэры ў шматкватэрным жылым фондзе.
[2] Правілы электразабеспячэння, Зацверджаны пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 17 кастрычніка 2011 г. № 1394;[12] Правілы прылады электраўстановак (ПУЭ), 6-е выд., перараб. і дад. – М .: Энергаатамвыдат, 1986;[24] СН 4.04.01-2019 Сістэмы электраабсталявання жылых і грамадскіх будынкаў Зацверджаны пастановай Міністэрства архітэктуры і будаўніцтва Рэспублікі Беларусь ад 29 лістапада 2019 г. № 64.